De meeste kennen het woord lactaat of melkzuur wel en verwensen het van het brandend/pijnlijk gevoel dat ze voelen tijdens intensieve inspanningen. Waar komt dit brandend gevoel vandaan en heeft lactaat uberhaupt wel nut? In deze blog ga ik u wat meer inzicht geven over lactaat. Wat de misvattingen hieromtrent zijn en dat het misschien veel belangrijker is dan we allemaal wel denken.
Lactaat vs Melkzuur
Eerst en vooral wat is het verschil tussen lactaat en melkzuur (lactic acid), is dit niet hetzelfde? Zoals je hieronder kan zien is er wel degelijk een verschil, namelijk dat melkzuur één waterstofion meer heeft dan lactaat. Hoewel de twee termen vaak door elkaar worden gebruikt, is het lactaat – en niet het melkzuur – dat door uw lichaam wordt geproduceerd. Lactaat heeft een pKa van 3,9 (pKa geeft aan vanaf welke pH een stof een H+ opneemt of juist afgeeft) wat wil zeggen dat de PH waarde in het bloed al moet dalen onder de 3,9 vooraleer het een deeltje waterstof zal opnemen om melkzuur te worden. Wetende dat de laagst gemeten PH waardes tijdens inspanningen niet onder de 6 komen is de kans dus klein dat er melkzuur wordt gevormd. We gaan het vanaf nu dus hebben over lactaat en niet melkzuur 😉
Waarom is het belangrijk?
Lactaat werd lang gezien als afvalproduct maar het tegengestelde is echter waar. Het is een super-belangrijk component van ons metabolisme. Zo zien we dat lactaat ,naast glucose, een belangrijke energiebron is voor spieren en hersenen. Daarnaast heeft het ook een signaalfucntie voor ons immuunsysteem en heeft het een rol in de regulatie van onze eetlust. Kankercellen kunnen lactaat gebruiken als een alternatieve energiebron wanneer zuurstofgebrek optreedt, dit proces heet “lactaatfermentatie” of “Warburg effect“. Een goed werkend lactaat-metabolisme is dus essentieel voor een goede gezondheid. Zo zie ik bijvoorbeeld patienten in mijn praktijk met lactaatwaardes in rust van rond de 2mmol waar een ‘gezond’ persoon onder de 1mmol zit. Dit betekent dat zij te weinig in staat zijn om lactaat goed op te nemen waardoor lactaat zijn signaalfunctie van het immuunsysteem niet kan uitvoeren wat kan leiden tot chronische ziekte.
Hoe onstaat lactaat en waarom is Pogacar Pogacar?
Lactaat ontstaat tijdens het metabolisme van koolhydraten, ook wel glycolyse genoemd. Hierbij wordt eerst pyruvaat geproduceerd, dat vervolgens omgezet wordt in acetyl CoA en vervolgens in de Krebs cyclus terecht komt waar de energie onder de vorm van ATP wordt geproduceerd. Nu, wanneer er puryvaat wordt geproduceerd wordt er ook lactaat aangemaakt. Vroeger ging men er vanuit dat dit lactaat, als afvalproduct, terug naar de lever ging waar het opnieuw werd omgezet maar nu heeft men gezien dat lactaat wel degelijk kan opgenomen worden in de mitochondrien (energiefabrieken vh lichaam) en hier dus als energiebron fungeert. Daarom is dit zo belangrijk voor sporters omdat wanneer dit syteem goed getraind is, je een extra bron van energie hebt en je andere energiebronnen zoals glucose kan sparen. Daarom is Pogacar Pogacar omdat hij gigantisch goed in staat is om lactaat en vet te gebruiken als energiebron en de glucose, welke beperkt is in voorraad, enkel te gebruiken wanneer het ertoe doet lees: in de finale.
Lactate Treshold
Tijdens intensieve inspanningen komt er een punt waar er zoveel lactaat wordt geproduceerd dat dit niet meer allemaal kan opgenomen worden en zullen de lactaatwaarden beginnen stijgen in het bloed. Zo zal bij een minder getraind persoon de lactaatwaarden sneller stijgen tijdens inspanning in vergelijking met een meer getraind persoon. In de afbeelding hieronder kan je dit bijvoorbeeld goed zien. Hier zie je langs de ene kant de ‘snelheid’ waaraan je lacaat verbrandt en langs de andere (paarse lijn) het punt wanneer niet meer alle geproduceerde lactaat kan opgenomen worden door de spiercellen en lactaat zich begint op te stapelen in het bloed. Dit punt noemt men de Lactate Treshold of Lactaatdrempel.
Als het niet lactaat is wat is het dan wel?
Waar komt het brandend gevoel dan vandaan in de spieren bij intensieve inspanningen? Bij het aanmaken van energie, in de Krebs-cyclus, komt er een grote hoeveelheid protonen waterstof vrij die de PH waarde doen dalen wat zorgt voor de verzuring in de spieren. Het is dus niet het lactaat dat hier voor zorgt maar eerder de vrijgekomen protonen die het lichaam gaan verzuren.
Conclusie
Of je nu sporter bent of niet, het is gewoon belangrijk om een goed lactaatmetabolisme te hebben. Het zorgt voor extra energie en het is een belangrijk (stop-)signaal voor ons immuunsysteem. Dit systeem zit evolutionair ingebakken in ieder van ons maar “If you don’t use it, you lose it” zo simpel is het. Dus hoe kan je dit systeem wel triggeren? Door gewoon regelmatig te sporten. Tijdens het sporten ga je lactaat aanmaken en geeft je het signaal aan je dna om extra lactaat-transporters (MCT) aan te maken. Hierdoor ga je lactaat beter opnemen, ook buiten het sporten, en geniet je van alle voordelen die lactaat te bieden heeft.
Benieuwd hoe jouw lactaatmetabolisme eruit ziet en wil je graag uw sportprestaties optimaliseren? Stuur dan een mail naar [email protected] en wij nemen dan verder met jou contact op. Wij bieden verschillende vormen van inspanningstesten aan voor zowel fietsers als lopers.
Succes!